زندهگینامة رئیس پوهنحی کمپیوترساینس پوهنتون غالبِ هرات
محمد اسحاق فیضانی، در سال 1368 خورشیدی، در خانوادهیی روشنفکرو متدین، در قریة بلندآب ولسوالی پشتونزرغون ولایتِ هرات، چشم به جهان گشود. تعلیمات ابتدایی و متوسطه را در زادگاهش و دورة ثانوی را در لیسة مرکز پشتون زرغون به پایان رسانید. بعد از ختم دورة لیسه در سال 1385 بعد از سپرینمودن امتحان کانکور به پوهنتون هرات راه یافت؛ و در ساال 1391 خورشیدی موفق به اخذ درجة لیسانس در رشتة ریاضی از این پوهنتون گردید.
فیضانی در جریان تحصیل مصروف تدریس هم بود؛ طوریکه از سال 1387 الی 1391 به صفت معلم در مؤسسات تعلیمیِ خصوصی رضوی و مهین، دارالمعلمین استاد ریاض، دارالمعلمین استاد هدایت حسینی و انستیتیوت حلال افغان انجام وظیفه کرد.. وی برنامة فوق لیسانس (ماستری) خود را به صورت تماموقت و حضوری در رشتة مدیریت تجارت، گرایش مدیریت استراتیژیک در نظامهای آموزشی، در دانشگاه آزاد در سال 1394 به پایان رسانید.
در سال 1395 نظربه علاقهیی که در محیط اکادمیک داشت، به حیث استاد باالمقطع در پوهنحی کمپیوترساینس پوهنتون غالب آغاز به تدریس نمود؛ نخست در سال 1396 به حیث سرپرست پوهنحی کمپیوترساینس و پس از سپرینمودن دو سال انجام وظیفه در این پوهنحی در آواخر سال 1398 خورشیدی از طرف رهبری این پوهنتون به صفت رئیس این پوهنحی انتصاب و مجدد به کار آغاز نمود.
طی سالهای بازسازی مجدد و در مطابقت با استراتیژی انکشاف ملی و پلان استراتیژیک وزارت محترم تحصیلات عالی، پوهنتون غالب مانند دیگر نهادهای تحصیلات عالی از بدو تأسیس تلاش شبانه روزی را آغاز نمود تا در این زمینه، وزارت محترم تحصیلات عالی را یاری رساند. در این راستا پوهنحی کمپیوتر ساینس پوهنتون غالب هم با توجه به اشد ضرورت در قسمت متخصصین جوان در این رشته و علاقمندی روز افزون فارغ التحصیلان مکاتب در فراگیری این تخصص جدید از بدو تأسیس این پوهنتون تحصیلی آغاز به کار نمود. این پوهنحی در بهار سال 1389 هجری شمسی در هرات به فعالیت آغاز کرد که کادر متخصص و کار آزموده را در رشته کمپیوترساینس به سویه لیسانس تقدیم جامعه نماید.
مدت تحصیل در پوهنحی کمپیوترساینس غالب هشت سمستر در چهار سال به سیستم کریدیت میباشد. شمولیت در پوهنحی کمپیوتر ساینس از طریق کانکور پوهنتون غالب با حضور داشت رسمی هیئت وزارت تحصیلات عالی صورت گرفته، مطابق طرزالعمل پذیرش محصلان در پوهنتون غالب انجام میشود.
درحال حاضر پوهنحی کمپیوتر ساینس غالب دارای (8) سمستر درسی جداگانه و صنوف مجهز به وسایل و لوازم مدرن درسی شامل پروجکتور، اسکرین، کمپیوتر، تخته سفید و سیستم سه گانه برق میباشد. تعداد محصل این پوهنحی در حال حاضر مجموعاً 586 محصل دختر و پسر است که از این تعداد 510 محصل از طبقه ذکور و 76 محصل از طبقه اناث میباشند. این تعداد محصل روزانه (از شنبه الی پنجشنبه) در دو تایم کاری: صبح از ساعت 6:00 الی 9:30 و عصر از ساعت 4:30 الی 8:00 مصروف فراگیری دانش مسلکی هستند. تعداد استادان پوهنحی 22 نفر میباشد که از این تعداد 7 نفر طور دائمی و متباقی طور باالمقطع مشغول وظیفه مقدس تدریس هستند. در بخش اداری هم ریاست پوهنحی، معاونیت پوهنحی، مدیریت تدریسی، دیپارتمنت انجینری نرم افزار و دیپارتمنت شبکه (نتورک) فعالیت دائمی دارند که در هر بخش یک نفر مسئول تعیین و مشغول ایفای وظیفه اداری خویش است.
پوهنحی کمپیوتر ساینس غالب تا الحال موفق به تکمیل دوره لیسانس برای تعداد مجموعی 139 نفر محصل این رشته گردیده است. این تعداد در 7 دوره جداگانه فارغ التحصیل شده اند. دور اول در سمستر خزانی سال 1392 فارغ گردیده اند. این مجموعه شامل فارغان دیپارتمنتهای پوهنحی هستند که تعداد 62 نفر فارغ دیپارتمنت انجینری نرم افزار و 77 نفر متباقی فارغ دیپارتمنت شبکه (نتورک) میباشند.
پلان استراتیژیک پوهنحی در روشنایی پلان استراتیژیک پوهنتون خصوصی غالب ترتیب شده و قابل اجرا میباشد. بدین اساس ذیلاً دیدگاه، مأموریت، راهکار و اهداف پوهنحی منحیث اساس و منبع استراتیژیک پوهنحی شرح میگردد :
پوهنحی کمپیوتر ساینس پوهنتون غالب هرات، میخواهد در آینده از طریق تدریس، تحقیق و عرضهی خدمات تکنالوژی معلوماتی به عنوان یکی از معتبرترین و با کیفیتترین پوهنحیها در سطح کشور شناخته شود.
پوهنحی کمپیوتر ساینس پوهنتون غالب هرات، راههای دسترسی آسان به تحصیلات عالی معیاری را فراهم مینماید تا از طریق بلند بردن سطح علمی-تخصصی محصلان در زمینه آموزش مهارتهای علوم کمپیوتر خدمات قابل قبولی را در سطح جامعه ارائه نماید.
.
ارزش عبارت از اصول و رویکردهایی میباشند که پوهنحی نسبت به افراد – فعالیت و نتایج کار خود رعایت مینماید.
پوهنحی کمپیوتر ساینس در روشنایی پلان استراتیژیک پوهنتون غالب هرات اهداف انکشافی خود را چنین بیان میدارد:
پوهنحی کمپیوتر ساینس با استفاده از تحقیقات و تکنالوژی نوین سعی میکند تا مسائل و مشکلات جامعه را مورد بررسی قرار داده و راه حلهای علمی را دریابد.
پوهنحی کمپیوتر ساینس پوهنتون غالب نظر به ماهیت فنی که دارد تمرکز آن بیشتر بر روی عصری ترین و پیشرفته ترین تکنالوژیهای نوین میباشد، از این نظر در تلاش آن است تا تکنالوژیهای جدید و موارد استفاده آن را به جامعه معرفی نموده تا باشد جامعهای آراسته با تکنالوژی نوین داشته باشیم.
در حال حاضر این پوهنحی کدام فعالیت قابل ذکر در زمینه حضور جهانی ندارد اما در این زمینه گامهای ابتدایی را برداشته است. در یکی از این موارد با اعطای کمک هزینه تحصیلی به 3 تن از اساتید این پوهنتون در یکی از پوهنتونهای کشور هند زمینه تحصیل و اخذ مدرک تحصیلی ماستری را فراهم نموده است تا بدینوسیله بتواند با انتقال علم و دانش از کشورهای خارجی زمینه ارتباطات و فعالیتهای خارج مرزی را آغاز نماید.
پوهنحی کمپیوتر ساینس به طور عموم یکی از اساسیترین و مهمترین رشتههای تحصیلی در تمامی جوامع میباشد. این پوهنحی با تعلیم و تربیت محصلین با علم روز دنیا زمینه فعالیت را در بازار کار فراهم میسازد. نمونه بارز تبلور نتایج خروجی این پوهنحی را حضور فعال و چشمگیر فارغان این رشته در بسیاری از ادارات دولتی، خصوصی، شرکتها، و دوایر فنی و غیر فنی میتوان یافت. به طور مثال؛ فارغان این پوهنحی در بخشهای مختلف (ایجاد نرم افزارهای کاربردی، ساخت دیتابیس، ایجاد سیستمهای شبکه) در سطح جامعه خویش مشغول به خدمت میباشند.
با اتکا به پلان استراتژیک این پوهنتون، پوهنحی کمپیوتر ساینس خود را در موارد ذیل متعهد میداند.
یکبخشی از کتابخانۀ عمومی پوهنتون مربوط به پوهنحی کمپیوترساینس میباشد، که 300 جلد کتاب دارد. تعداد 200 جلد کتاب دیگر هم قرار است که به این مقدار اضافه گردد که تا هنوز به کتابخانه انتقال نگردیده است. یک کتابخانۀ تخصصی در خود پوهنحی هم قرار است ایجاد گردد، که تمرکز بیشتر آن برای استفادة استادان و کادر علمی دیپارتمنتهای پوهنحی خواهد بود. ایجاد کتابخانۀ دیجیتال درسسطح پوهنحی میباشد.
در پوهنحی 8 صنف درسی موجود است، که در دو تایم: صبح و عصر فعالیت دارد. صنفهای درسی مجهز به تمام لوازم مورد نیاز یک صنف درسی مدرن استند؛ مانند پروجکتور، پردۀ نمایش سلایدها، وایتبُرد، وسایل سردکننده و گرمکننده، فضای باز و مناسب درسی، انرژی برق دوامدار.
پوهنحی کامپیوترساینس دارای دولابراتوار کمپیوتر میباشد، که یکی آن مختص برای محصلان کامپیوترساینس است، که 17 پایه کمپیوتر دارد و لابراتوار دومی برای محصلان دیگر پوهنځیها نیز میباشد، که 45 کامپیوتر دیسکتاب دارد؛ کامپیوتر های این لابراتوارها به اینترنت وصل بوده و عموماً از این لابراتوارها برای انجامدادن کارهای تحقیقی، پروژههای صنفی و کار های عملی برای دیپارتمنت شبکه و دیپارتمنت مهندسی نرمافزار استفاده میشود.
محصلین بعد از فراغت از پوهنحی کامپیوترساینس پوهنتون غالب تواناییهای ذیل را کسب مینمایند:
پیشرفت و استفاده وسیع از نرمافزارهای کمپیوتر بر اهمیت پروسه و ایجاد نرمافزارها دلالت میکند خصوصاً کشوری مانند افغانستان که در حال رشد است و استفاده کمپیوتر و نرمافزارهای کمپیوتر روز به روز بیشتر میشود. تولید نرمافزارهای کمپیوتر یک صنعت است که بدون استفاده از مواد خام زمینۀ کار را در کشور توسعهداده و اقتصاد ضعیف کشور را کمک کرده میتواند؛ پس بدون شک ضرورت است تا در رشتۀ تهیۀ نرمافزارها اشخاص مسلکی تربیه گردند تا نیاز جامعه در این قسمت را مرفوع کرده بتواند. اکنون تعداد از نرمافزارهای خاص که مورد نیاز ادارات دولتی و غیر دولتی است به مصرف زیاد از خارج آورده میشود. در اینجا قابل یادآوری است که مصرف نرمافزارهای کمپیوتر به مراتب بیشتر از خود کمپیوتر است. قیمت بعضی نرمافزارها تا میلیونها دالر میرسد. فلهذا ضرورت مبرم است تا نصاب درسی رشتۀ انجینیری نرمافزار تهیه و مطابق آن به تدریسی این رشته پرداخته شود. نصاب درسی دیپارتمنت انجینیری نرمافزار مطابق به ضرورت کشور و ساحات کاری مارکیت، تهیه و ترتیب گردیده است. در انتخاب هر مضمون نصاب درسی ضرورت واقعی محصلین در نظر گرفتهشده است. مشاهده نصاب درسی بعضی پوهنتونهای بینالمللی، گرفتن نظرات استادان پوهنتونهای بینالمللی، نظرات فارغان کمپیوترساینس، محصلین ماستری کمپیوتر ساینس برای تشخیص نیازمندیها در نظر گرفتهشده است.
مطابق مکتوب شماره 69 مورخ 18/2/1397 ریاست عمومی انسجام امور اکادمیک و چک لیست ضمیمه شده آمریت نصاب تحصیلی وزارت محترم تحصیلات عالی دولت جمهوری اسلامی افغانستان راجع به بازنگری و ترجمه کریکولم پوهنحی کامپیوترساینس پوهنتون غالب از انگلیسی به یک زبان ملی (دری یا پشتو) کمیته انکشاف کریکولم پوهنحی با مشوره کمیته انکشاف کریکولم پوهنتون یک تیم پنج نفری از استادان دایمی دیپارتمنت شبکه و انجینری نرم افزار تعین نمودند که اسامی شان قرار ذیل است
نصاب درسی پوهنحی کامپیوتر ساینس (دیپارتمنت شبکه و انجینری نرم افزار ) توسط کمیته ارزیابی نصاب تحصیلی پوهنحی کامپیوتر ساینس پوهنتون غالب مرور گردید و همچنان این کمیته پرسش نامه های را به کادر علمی پوهنحی ، محصلان پوهنحی ، فارغان پوهنحی و استخدام کنند توزیع نمودند که بعد از دریافت این پرسش نامه ها به نتایج بهتر رسید ند و نتیجه کار شان را چنین بیان نمودند .
در نتیجه تحلیل جواب های که از پرسش نامه ها دریافت کردند دریافتند که باید کار های عملی و کار روی پروژه های عملی را زیادتر سازند و همچنان پروگرام انترنشپ و سیر علمی به مراکز تکنالوژی معلوماتی را نیز اضافه نمایند تا محصلان بعد از فراغت با باز کار و نحوه کار روی پروژه های مختلف بیاموزند تا در آینده بتوانند کار مناسب با رشته خود را بدست آورند و در کار خویش موفق باشند . و همچنان بعضی تغیراتی در مضامین درسی پوهنحی بوجد آمد که در آخر نصاب درسی بصورت واضح ذکر گردیده است .در اخیر این کمیته نصاب درسی پوهنحی (دیپارتمنت شبکه و انجینری نرم افزار ) را به زبان دری ترجمه نمودند.
برای محصلین پوهنحی کامپیوترساینس پوهنتون غالب پروگرام ورکشاپهای علمی و عملی و سیر علمی به کمپنی های ساخت نرم افزار ، دیتابیس و مراکز تکنالوژی معلوماتی و در نظر گرفتهشده است که بیشتر این ورکشاپها و سیرهای علمی در سال سوم و چهارم صورت میگیرد. محصلین با رفتن به کمپنی های ساخت نرم افزار ، دیتابیس و مراکز تکنالوژی معلوماتی با نحوه ایجاد نرم افزار و دیتابیس و همچنان قطعات و ساختار شبکههای کامپیوتر و کارکرد قطعات شبکه آشنا میشوند که بعد از فراغت از پوهنحی با این قطعات و شبکهها آشنایی داشته باشند که بهصورت حرفهیی وارد بازار کار میشوند. مراکز و شرکتهای مخابراتی و کمپنی های نرم افزار که محصلین پوهنحی کامپیوترساینس به آنجا به سیر علمی میروند:
در پوهنحی کامپیوترساینس به منظور انتقال دانش و دست آورد های جدید در رشته از میتودهای مختلف تدریس استفاده میشود. تدریس مضامین مختلف به شکل نظری و علمی توسط استادان پوهنحی در مطابقت به سیلابس مضامین که درج نصاب درسی است، صورت میگیرد. به صورت عموم روشهای درسی ذیل در پوهنحی کامپیوترساینس معمول است:
به منظور تدریس مؤثر استادان از نمایش سلایدهای قبلاً تهیهشده موضوعات مربوط مضامین خویش استفاده مینمایند در پهلوی آن به خاطر بلندبردن سطح دانش، محصلین از لکچر نوت، کتب درسی معیاری، انترنت، کتابخانه و منابع دیجیتلی مستفید میشوند. علاوتاً شاگردان جهت کسب مهارتها رهنمایی میگردند، آموزش میبینند؛ به همین ترتیب به خاطر رفع مشکلات آموزش و انتقال دست آوردهای جدید در رشته دروس مشورتی و کنفرانسها در پوهنحی دایر میگردد. در هر سمستر شاگردان به منظور تطبیق دانش و قابلیتهای کسبشده به ساحات مختلف مارکیت کار فرستاده میشوند. این شیوۀ تدریس نهتنها شاگردان را قادر به ارزیابی مهارتهای کسبشده میسازد؛ بلکه نواقص و کاستیها دریافت میگردد و محصلان از انکشافات جدید نیز در عرصۀ کمپیوترساینس آگاهی حاصل مینمایند؛ از احتیاجات بازار کار واقف میگردند و برای کاریابی بعد از فراغت دچار مشکل نمیگردند.
ارزیابی محصلین از طریق امتحانات صنفی، وسط سمستر و نهایی صورت میگیرد. همچنین توسط پروژههای فردی و گروپی نیز محصلین ارزیابیشده میتواند. ارزیابی پروژه و سیمینار با سایر مضامین فرق دارد که پروژه توسط هر محصل در محضر استادان و محصلین ارائه و توسط هیئت ژوری ارزیابی میگردد. البته طریقۀ ارزیابی محصلین مربوط به محتوای مضمون و مطابق لوایح و مقررات وزارت محترم تحصیلات عالی صورت میگیرد. در سیستم کریدت نمرۀ کامل 100 میباشد، نمرۀ کامیابی 55 است و برای تمام مضامین اوسط نمرۀ کامیابی 60 فیصد میباشد نحوۀ تقسیمبندی نمرات قرار ذیل است:
بر اساس نیاز بازار و بازار کار در افغانستان و با در نظر داشت سطح تحصیلی محصلین کمپیوتر ساینس تعدادی از استادان استندرد سازی نصاب درسی فعلی کمپیوترساینس دانشگاه غالب را آغاز نمودند. گروه با تمام جزئیات نصاب تحصیلی که از جانب وزارت تحصیلات عالی برای پوهنتونها در نظر گرفتهشده. همچنین نصاب تحصیلی پوهنتون غالب را که از جانب گروهی از استادن در زمان شروع پوهنحی کمپیوترساینس تهیهشده بود و نیز نصاب پوهنتونهای معتبر کشورهای همسایه را در نظر گرفته اند. نتیجه یک نصاب تحصیلی پیشنهادی برای پوهنتون غالب که بر اساس یکپایۀ دانشگاهی معتبر و بر اساس نیاز بازار فعلی کار است ترتیب گردید.
بازبینی نصاب درسی فعلی و مقایسۀ آن با پوهنتونهای معتبر همچون:
دانشگاه استنفورد امریکا؛
دانشگاه سن دیاگو امریکا؛
دانشگاه واشنگتن امریکا؛
دانشگاه تخنیکی امیرکبیر ایران؛
دانشگاه پشاور پاکستان؛
دانشگاه نست پاکستان؛
دانشگاه بنگلور هندوستان.
این گروه یافتند که برخی از تغییرات کوچک در نصاب درسی فعلی برای تضمین استندرد مدرک لیسانس و ضرورتهای آن نیاز است.
تمام پوهنتونهای فوق مضامین ذیل را در تمام رشتههای مربوط به کمپیوترساینس و انجینیری کمپیوتر دارند:
معرفی برنامهنویسی؛
دیزاین منطقی و دیجیتالی؛
سیستم های دیتابیس؛
برنامهنویسی پیشرفته؛
دیتابیس توضیحی؛
مدیریت دیتابیس؛
مدیریت ICT / مدیریت؛
برنامهنویسی معلومات وب؛
ساخت برنامههای موبایل.
برخی از این مضامین مانند مدیریت ICT و برنامهنویسی پیشرفته در نصاب درسی فعلی دیپارتمنت شبکه و یا انجینیری نرمافزار موجود است؛ درحالیکه کریدت این مضامین باید توسط دیپارتمنت دیگر نیز اخذ گردد.
لایحة فعالیت های اکادمیک اعضای کادر علمی